donderdag 27 mei 2010

Probiotica, drankjes en supplementen

Danone heeft vorige week het gouden windei gewonnen voor het misleiden van de consument met hun probioticadrankje Actimel om de weerstand te verhogen. Helpen probiotica zoals Actimel en Yakult of in de vorm van capsules nou wel of niet?

Wat is het?
Het darmstelsel bevat bacteriën die gebruikt worden om voedsel te verteren en af te breken tot makkelijk opneembare voedingsstoffen. Het is dus belangrijk dat dit goed functioneert om te zorgen dat er geen tekorten onstaan aan bepaalde voedingsstoffen die men wel binnenkrijgt maar niet weet op te nemen. Bovendien zorgen deze goede bacteriën ervoor dat slechte bacteriën minder kans hebben om zich te vestigen en ziekten te veroorzaken. Daar komt voor een deel ook de weerstandverhoging om de hoek kijken. Probiotica is de verzamelnaam van bacteriën die een gunstige invloed hebben bij inname doordat ze de eigen goede bacteriën ondersteunen.

De gezondheidsclaims
De claim van het verhogen van de weerstand is een interessant voorbeeld van hoe de wetgeving zelf problemen voor de consument veroorzaakt die het beweerd te beschermen. Voor de werkzaamheid van probiotica bestaat namelijk bij allerlei darmklachten behoorlijk wat bewijs, zoveel dat zelfs het voedingscentrum wel durft te stellen dat probiotica helpt bij bepaalde darmklachten zoals constipatie of diarree. Maar dát mogen producenten van voedingssupplementen en voeding niet zeggen. Die mogen alleen stellen dat probiotica helpen om een bepaalde gezonde toestand in stand te houden of te verbeteren, niet dat het helpt om een ongezonde toestand te verhelpen. Raar maar waar, anders begeeft het zich te veel op het medische vlak. Als er dan ook enig bewijs is dat het helpt om de weerstand te verhogen, wordt dat maar aangegrepen om uit te leggen dat een product een gezonde werking heeft. Terwijl we dus eigenlijk de consument met darmklachten moeten bereiken en zeggen, probeer eens een probioticakuur van twee weken.

Drankjes of capsules
Het voordeel van drankjes is dat het gemakkelijk is en je vaak toch iets wilt drinken 's ochtends. Het voordeel van capsules is dat ze goedkoper zijn, dat ze hoger gedoseerd zijn en dat ze geen suiker bevatten.

Kwaliteit van probiotica
Er zijn in feite drie criteria die de kwaliteit van probiotica bepalen:
1) Dosering. Over het algemeen wordt aangenomen dat je minimaal 1 miljard bacteriën per dosering nodig hebt en dat hogere doseringen van rond de 30 miljard de darmflora beduidend sneller herstellen.
2) Leven ze nog? Welke maatregelen heeft de producent genomen om te zorgen dat de bacteriën niet al in de verpakking zijn gesneuveld of in de maag sneuvelen door het maagzuur? Een goede producent zal op zijn etiket of website uitleggen hoe hij ervoor zorgt dat de probiotica blijven leven en durft ook garanties te geven.
3) Welke stammen en soorten zijn er gebruikt. Van de ene stam is wel een werkzaamheid aangetoond en van een andere niet. Ze zijn zo verschillend als appels en peren. Ik heb wel eens van een producent gehoord dat er merken zijn die 8 soorten bij elkaar gooien in een sachet waarvan er maar 2 wetenschappelijk onderbouwd zijn. De andere zijn dan goedkope vullers om het aantal op te krikken of om te zorgen dat bij controle blijkt dat er nog voldoende bacteriën leven, sommige van die vullers kunnen bijvoorbeeld heel goed tegen hogere temperaturen.

Probiotica en antibiotica
Tot slot nog de tip om na een anitbioticakuur ook zeker een probioticakuur te nemen. De antibiotica vernietigd niet alleen slecht bacteriën maar ook goede! En die kun je versneld weer op een gezond peil brengen door een probioticakuur. Succes ermee en hoort zegt het voort.

maandag 17 mei 2010

Kies voor iets extra

Er is een nieuwe algemene site verschenen over voedingssupplementen: www.kiesvoorietsextra.nl. De site is ontwikkeld in opdracht van de NPN, de branchevereniging voor voedingssupplementen. De bedoeling is om meer begrip te kweken voor het gebruik van deze gezondheidsproducten.

Een aantal overheidsinstanties en andere instanties zoals het voedingscentrum staan heel sceptisch ten opzichte van het gebruik van supplementen. In mijn optiek vind dat zijn oorzaak in de rotte appels waar iedere branche mee te maken heeft en ik kan daar nog wel enig begrip voor opbrengen. Maar ik denk dat in de loop der tijd zal blijken dat de sceptici er behoorlijk naast zaten.

Ik ben zelf zijdelings betrokken geweest bij de ontwikkeling van de website en op zich had hij van mij wel wat minder braaf gemogen. Er had best wat stelliger gezegd mogen worden welke rijkdom aan gezondheidseffecten er inmiddels aangetoond zijn in onderzoek en waarom de sceptici het mis hebben en welke belangen zij heimelijk behartigen! Maar goed, als branchevereniging probeer je toch altijd in goede verstandhouding de belangen van je leden te behartigen.

Dan over de website zelf. Ik denk dat het voor mensen die in grote lijnen onbekend zijn met vitaminen en mineralen in supplementvorm sowieso een zeer informatieve site is die een goede eerste indruk geeft van het nut van supplementen, wat het precies zijn en voor wie ze bedoeld zijn. Voor mensen die iets beter ingevoerd zijn, is het handig om van specifieke ingrediënten te kunnen terugvinden waar ze voor ingezet worden. Wat ik ook erg nuttig vindt, is het kopje 'wie en wanneer', daar vind je bijvoorbeeld welke vitaminen er voor vegetariërs aanbevolen worden. In het bijzonder de aanbevelingen bij medicijngebruik zullen voor velen nieuws zijn en zeker zeer informatief.

woensdag 5 mei 2010

voedingssupplementen, homeopathische middelen en geneesmiddelen

Veel mensen die me vragen wat voor werk ik doe, weten eigenlijk niet precies het verschil tussen voedingssupplementen, homeopatische middelen en medicijnen. En dat is niet zo vreemd want het verschil is subtieler dan je denkt.

Medicijnen
Op het eerste oog zou je misschien denken dat medicijnen chemische uitvindingen zijn, voedingssupplementen stoffen uit de natuur zijn en homeopatische middelen daar een verdunde vorm van zijn. Maar in den beginne waren medicijnen logischerwijs ook allemaal natuurlijke middelen, zo waren de voorlopers van aspirine als pijnstiller zo'n 4000 jaar geleden wilgenbladeren. In de loop der tijd ging men op zoek naar de werkzame stof in zo'n middel om het gemakkelijker en geconcentreerder te kunnen toedienen, op een gegeven moment kon het ook chemisch gemaakt worden en daarna probeerde men aanpassingen te maken om bijvoorbeeld de bijwerkingen te verminderen. Tegenwoordig zijn die aanpassingen cruciaal voor het verkrijgen van een patent en dus voor het verdienen van ontzettend veel geld. En als er zoveel geld mee gemoeid is dan leidt dat helaas altijd tot het manipuleren van onderzoeksresultaten. Zo zijn er tegenwoordig veel medicijnen met ernstige bijwerkingen en twijfelachtige werkzaamheid. Ik probeer dan ook zo min mogelijk medicijnen te gebruiken.

Homeopathische middelen
Homeopathische middelen zijn natuurlijke middelen die zeer sterk verdund zijn en die gekoppeld zijn aan een theorie over het potentiëren van de verdunning. De oorspronkelijke natuurlijke bron kan heel goed ook in een medicijn of voedingssupplement voorkomen, dat staat los van de homeopatische filosofie. Veel mensen zeggen dat ze er baat bij hebben. In ieder geval is de kans op bijwerkingen heel klein.

Voedingssupplementen
De oorspronkelijke gedachte bij voedingssupplementen is dat we met het moderne dieet en de moderne landbouw en veeteelt belangrijke voedingsstoffen niet in de juiste hoeveelheid binnenkrijgen. De kun je dan aanvullen in geconcentreerde vorm. Bijna alle vitamine C in de winkel wordt trouwens gewoon in de fabriek chemisch gemaakt en heeft geen relatie tot fruit. Maar de molecuul is wel identiek aan de molecuul in de natuur en zoals die vroeger in grote mate in ons dieet voorkwam. Het idee dat je bepaalde klachten kunt verhelpen met voedingssupplementen komt voort uit de gedachte dat je een tekort hebt aan een specifieke stof. Dat is op zich natuurlijk redelijk eenvoudig vast te stellen met een bloedonderzoek bijvoorbeeld. Je kunt je voorstellen dat de kans op bijwerkingen veel kleiner is als je bepaalde voedingsstoffen in hogere dosering inneemt om een tekort weg te werken. Misschien moet je het hooguit langzaam opbouwen, ervan uitgaande dat je er niet overgevoelig voor bent. Onze kennis over het verhelpen van specifieke klachten met specifieke stoffen uit ons oorspronkelijke dieet staat overigens nog wel in zijn kinderschoenen, ik denk dat we de komende tijd nog veel vooruitgang zullen boeken. Welke specifieke stoffen in groente en fruit bieden nou bescherming tegen kanker bijvoorbeeld. En hoe kunnen we die kennis vervolgens benutten.

Duale status
Een andere complicerende factor in het onderscheid tussen medicijnen en voedingssupplementen is overigens dat bepaalde stoffen in beide vormen beschikbaar kunnen zijn. Visolie en glucosamine bijvoorbeeld bestaan als geneesmiddel en als voedingssupplement. Sommige politici zijn geen voorstander van deze duale status omdat ze het verwarrend vinden voor de consument. Ik hoop zelf dat er niets aan verandert anders verdwijnen er weer een x aantal voedingssupplementen van de markt voor mensen zoals u en ik die graag zelf beslissen hoe we onszelf gezond willen houden. Ik bedoel, dat visolie als geneesmiddel op de markt is voor specifieke hartklachten hoeft toch niet te betekenen dat ik het niet meer kan kopen omdat ik voldoende gezonde omega-3-vetzuren wil binnenkrijgen ter ondersteuning van mijn hersenfuncties?